خلاصه ای در مورد ثبت طرح صنعتی
در ابتدا برای روشن شدن موضوع کلیت مطالب درباره ثبت طرح صنعتی را به طور اجمالی مطرح و در ادامه، مطالب تکمیلی را برای بیشتر آشنا شدنمان با ثبت طرح صنعتی می آوریم. البته به دلیل اینکه هر کسی شرایط منحصر به فردی دارد، اگر بعد از خواندن این متن هنوز سوالی داشتید می توانید از کارشناسان موسسه ثبت ۳ مشورت بگیرید.
به دلیل گسترش تکنولوژی، بیشتر شدن رقابت شدید در بازار و مهمتر از همه استفاده شرکت ها از طرح و ایده های نو، اگر طرحی داشته باشیم که در شکل و فرم ظاهری یک محصول نوآوری داشته باشد، منطقی ترین کار ثبت سریع طرح است که جلوی هرگونه کپی برداری و سو استفاده از آن گرفته شود. برای این کار تنها کافیست اظهارنامه مشخصی که برای این کار ایجاد شده را پر کنیم و به همراه چند نمونه از شکل یا تصویر گرافیتی از طرحمان به مرجع ثبت تحویل دهیم و بعد از طی شدن مراحل و کارشناسی ها برای استعلام از نبود طرح، مدارک را کامل و هزینه ها را پرداخت کنیم. در آخر پس از گرفتن شماره ثبت و انتشار آگهی در روزنامه رسمی، سند تصدیق را از اداره ثبت طرح صنعتی دریافت می کنیم. بعد از آن دیگر خیالمان از کپی نشدن طرحمان راحت می شود.
تعریف طرح صنعتی
- در طرح صنعتیمان هم باید یک نوآوری با ترکیب رنگ و خطوط وجود داشته باشد و هم حتما کاربرد عملی داشته باشد. به عبارت دیگر اگر طرحمان نوآوری داشته باشد ولی هیچ کاربرد عملی نداشته یا غیرقابل استفاده باشد نمی توان آن را به صورت طرح صنعتی ثبت کرد.
- تکته دوم این است که طرحمان حتما باید نوآوری ظاهری داشته باشد، اگر نوآوری ما فقط در کارکرد فنی یک دستگاه باشد آن را نمی توان به ثبت رساند. در یک مثال ساده اگر خودکاری طراحی کنیم که نوشتن را سریع تر می کند ولی در ظاهر با باقی خودکارها هیچ تفاوتی نداشته باشد نمی توانیم آن را به ثبت برسانیم.
تمام این حرفها به این معناست که قانون در طرح صنعتی فقط به جنبه های ظاهری و زیبایی شناختی توجه داشته است. درست است هر شرکتی هم که برای همسازی با بازار، سود بیشتر در قبال هزینه های کمتر و راحت شدن حمل و نقل به دنبال تغییرات محصولات یا حتی تولید محصول جدید بوده هم به فکر بحث زیبایی شناختی محصول است و هم دنبال کارایی بیشتربرای آن می گردد ولی در قانون بخش دوم دیده نشده است. پس از اگر می خواهیم طرحی را ثبت صنعتی کنیم باید به فکر تغییرات ظاهری آن باشیم و نه کارکرد بهتر.
تفاوت طرح صنعتی با اختراع
محصولات مطرح به عنوان طرح صنعتی (ثبت طرح صنعتی)
همان گونه که در بالا گفته شد هر محصولی در صورت داشتن شرایط ، قابلیت ثبت به عنوان طرح صنعتی (ثبت طرح صنعتی) را دارد برای روشن تر شدن موضوع به چند دسته محصولاتی که بیشتر به این عنوان ثبت می شوند عنوان می گردد .
فرش – سرامیک- کاشی- دستگیره در- انواع بسته بندی و …
اگر بخواهیم به ساده ترین شکل توضیح دهیم، طرح صنعتی (ثبت طرح صنعتی) در بیشتر مواقع در مورد شکل و ظاهر کلی یک محصول می باشد. به طور مثال یک تخت خواب زمانی یک طرح صنعتی خوب است که برای خوابیدن و استراحت کردن راحت بوده و همچنین دارای شکل ظاهری ریبایی باشد. برای مشاغل و کسب و کارها نیز طراحی یک محصول بطور کلی به معنی توسعه ویژگیهای زیبائی شناختی و عملکردی محصول با توجه به مسائلی چون باب بازار بودن محصول، هزینه تولید یا سهولت حمل و نقل، انبارداری، ارگونومی، تعمیر و نگهداری و … آن است. با این حال، از دیدگاه قانون مالکیت معنوی، یک طرح صنعتی فقط به جوانب زیبائی شناختی و تزئینی یک محصول اشاره می کند. به عبارت دیگر، طرح صنعتی فقط به ظاهر یک تخت خواب اشاره می کند علیرغم اینکه طرح محصول ممکن است ویژگیهای فنی یا عملکردی داشته باشد، طرحهای صنعتی بعنوان یکی از مقوله های قانون مالکیت معنوی، فقط به ماهیت زیبائی شناختی یک محصول تمام شده اشاره دارد که از ابعاد فنی یا عملکردی آن جدا هستند. طرح صنعتی برای انواع متنوعی از محصولات صنعتی، پوشاک و صنایع دستی، از مبلمان و لوازم برقی محصولات خانگی، اسباب بازی گرفته تا اتومبیل و سازه های معماری و لوازم دیجیتال، از طرح پارچه ها تا لوازم ورزشی را دربرمی گیرد. طرح صنعتی (ثبت طرح صنعتی) در ارتباط با بسته بندی، ظروف و ظاهر محصولات نیز اهمیت دارد.
در قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری (ثبت طرح صنعتی)، مصوب ۱۳۸۶، در تعریف طرح صنعتی، آمده است: “هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه‌بعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن، به‌گونه‌ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی (ثبت طرح صنعتی) است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی‌باشد.”